مقدمه

به استناد تبصره مادّه 3، تبصره 4 از مادّه 4 و تبصره مادّه 5 آیین‌نامه «شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان هنری‌کشور» و به منظور تدوین فرایند شناسایی و چگونگی پشتیبانی از مشمولان آیین‌نامه، این شیوه‌نامه تدوین و تصویب می‌شود:

مادّه1: تعریف‌ها
برای رعایت اختصار، تعریف‌های زیر در این‌ شیوه‌نامه رعایت می‌شود:

الف. بنیاد: منظور بنیاد ملّی نخبگان است.
ب. هنر: منظور هر یک ازشاخه‌های هنری در‌گروه‌های هشت‌گانه: «هنرهای نمایشی»، «هنرهای تجسمی»، «هنرهای سینمایی»، «موسیقی»، «هنرهای سنتی»، «صنایع دستی»، «معماری و شهرسازی» و «هنرهای چندرسانه‌ای» است.
ج. آیین‌نامه: منظور آیین‌نامه شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان هنری‌کشور، موضوع مصوّبه هیئت‌امنای بنیاد ملّی نخبگان در تاریخ 29/7/1394 است.
د. فرهنگستان هنر: منظور فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران است.
هـ . برگزیده هنری: منظور هر یک از واجدان شرایط «مستعد برتر هنری» و «سرآمد هنری» مطابق مفاد آیین‌نامه است.
و. رویداد هنری: منظور هر یک از جشنواره‌ها و مسابقه‌های معتبر در حوزه هنر استکه به تأییدکمیسیون دائمی هیئت‌امنای بنیاد رسیده باشد.
ز. نهاد هنری: منظور هریک از نهادهای حرفه‌ای ـ تخصصی در حوزه هنر از قبیل انجمن‌های هنری، دانشگاه‌ها و دستگاه‌های تخصصی ذی‌ربط است.
ح. شورای شناسایی: منظور شورای شناسایی برگزیدگان هنری، مطابق مفاد مادّه 4 این شیوه‌نامه است.

مادّه 2: شاخه‌های هنری
شاخه‌های هنری هر یک ازگروه‌های هشت‌گانه هنر به شرح زیر است:

2ـ1. هنرهای نمایشی: شامل: طراحی صحنه، طراحی چهره، طراحی لباس و نور، جلوه‌های سمعی ـ بصری، بازیگری،کارگردانی، نمایش‌نامه‌نویسی، عروسک‌گردانی، تهیه‌کنندگی و سایر شاخه‌های مرتبط
2ـ2. هنرهای تجسمی: شامل: نقاشی، عکاسی، مجسمه‌سازی،کاریکاتور،گرافیک و سایر شاخه‌های مرتبط
3ـ2. هنرهای سینمایی: شامل:کارگردانی، فیلم‌نامه‌نویسی، بازیگری، فیلم‌برداری، طراحی صحنه و لباس، چهره‌پردازی، تدوین‌گری، آهنگ‌سازی، عکاسی فیلم، مستندسازی، پویانمایی، نقد فیلم، طراحی جلوه‌های ویژه، صدابرداری و سایر شاخه‌های مرتبط
4ـ2. موسیقی: شامل: موسیقی سنتی، آیینی،کلاسیک، اقوام، ملل، پاپ، آهنگ‌سازی، نوازندگی، آواز، رهبری ارکستر، ساخت‌ِساز و سایر شاخه‌های مرتبط
5ـ2. هنرهای سنتی: شامل: خوش‌نویسی، نگارگری، نمایش‌های آیینی،کتابت، نگارگری و سایر شاخه‌های مرتبط
6ـ2. صنایع دستی: شامل: نساجی سنتی، بافته‌های داری و زیر اندازها، پوشاک سنتی، چاپ‌ سنتی، سرامیک و کاشی سنتی، صنایع دستی چرمی، صنایع دستی فلزی، صنایع دستی چوبی، صنایع دستی دریایی، صنایع دستی سنگی، صنایع دستی مستظرفه، رودوزی‌های سنتی، آبگینه، سرامیک، سفال‌گری و سایر شاخه‌های مرتبط
7ـ2. معماری و شهرسازی: شامل: معماری سنتی، معماری نوین، معماری اسلامی، معماری معاصر، مرمت ابنیه، معماری اسکان و سایر شاخه‌های مرتبط
8ـ2. هنرهای چندرسانه‌ای: شامل: هنرهای ویدیویی، هنرهای مفهومی، هنرهای دیجیتال و هنرهای محیطی و سایر شاخه‌های مرتبط

مادّه3: شناسایی برگزیدگان هنری

3ـ1. مستعدان برتر هنری: برگزیدگان این دسته باید واجد ویژگی‌های مذکور در بند 2ـ1 آیین‌نامه و بیشترین امتیاز حاصل از معیارهای مادّه 3 آیین‌نامه در میان متقاضیان باشند. سنجش معیارهای مادّه 3 بر اساس جدول 1 صورت می‌پذیرد:
3ـ2. سرآمدان هنری: برگزیدگان این دسته باید واجد ویژگی‌های مذکور در بند 2ـ2 آیین‌نامه و بیشترین امتیاز حاصل از معیارهای مادّه 3 آیین‌نامه در میان متقاضیان باشند. سنجش معیارهای مادّه 3 بر اساس جدول 2 صورت می‌پذیرد.

تبصره 1: دریافت دست‌کم 200 امتیاز از جدول 1 برای مستعدان هنری و دست‌کم 400 امتیاز از جدول 2 برای سرآمدان هنری ضروری است.
تبصره 2: شورای شناسایی مجاز است سایر مصادیق مربوط به فعالیت‌ نخبگانی هنری را شناسایی و برای لحاظ در مقررات به بنیاد پیشنهاد کند.

مادّه 4: شورای شناسایی برگزیدگان هنری
به منظور انطباق ویژگی‌های متقاضی با مقررات بنیاد و تعیین مصادیق برگزیدگان هنری، «شورای شناسایی برگزیدگان هنری» مطابق مادّه 4 آیین‌نامه با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

الف. معاون فرهنگی بنیاد (رئیس شورا)
ب. معاون پژوهشی فرهنگستان هنر
ج. یکی از معاونان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با انتخاب رئیس نهاد
د. یکی از معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتخاب وزیر ذی‌ربط
هـ . یکی از معاونان وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری با انتخاب وزیر ذی‌ربط
و. یکی از معاونان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردش‌گری با انتخاب رئیس سازمان
ز. یکی از معاونان سازمان تبلیغات اسلامی با انتخاب رئیس سازمان
ح. پنج تن از صاحب‌نظران هنری

تبصره 1: اعضای موضوع این مادّه با حکم رئیس بنیاد منصوب می‌شوند.
تبصره 2: مسؤولان موضوع بندهای «د» تا «ز» باید مرتبط با یکی ازگروه‌های هنری باشند.
تبصره 3: سه تن از اعضای بند «ح» از میان اعضای هیئت‌علمی رشته‌های هنر و معماریِ دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های‌کشور و دو تن از میان هنرمندان و هنرشناسان برجسته‌کشور برای مدت دو سال با انتخاب و حکم رئیس بنیاد منصوب می‌شوند و انتخاب و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره 4: دبیرخانه شورا در حوزه معاونت فرهنگی بنیاد تشکیل می‌شود و یکی از مدیران این معاونت، وظیفه دبیری جلسه‌های شورا را بر عهده دارد.
تبصره 5: دبیرخانه شورا وظیفه تنظیم و ارسال دعوت‌نامه‌ها، ثبت صورت‌جلسه‌ها، ابلاغ مصوّبه‌ها و پیگیری اجرای آنها را بر عهده دارد.

مادّه 5:کارگروه تخصصی هنری
برای بررسی تخصصی درخواست‌های دریافتی در حوزه‌های مختلف هنر، «کارگروه تخصصی هنری» با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

الف. دبیر شورای شناسایی برگزیدگان هنری (رئیس‌کارگروه)
ب. نماینده فرهنگستان هنر (به انتخاب معاون پژوهشی فرهنگستان هنر)
ج. نماینده نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها (به انتخاب عضو متناظرِ نهاد در شورا)
د. نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (به انتخاب عضو متناظرِ وزارت در شورا)
هـ . نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری (به انتخاب عضو متناظرِ وزارت در شورا)
و. نماینده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردش‌گری (به انتخاب عضو متناظرِ وزارت در شورا)
ز. دو تن از صاحب‌نظران هنری در هر یک ازگروه‌های هشت‌گانه هنر (به انتخاب بنیاد)

تبصره 1: اعضای‌کارگروه با حکم رئیس شورای شناسایی برای مدت دو سال منصوب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره 2: اعضای بند «ز» بر اساس گروه‌های هشت‌گانه هنری (مجموعاً شانزده تن) انتخاب می‌شوند و در هر جلسه به تناسبِ پرونده‌های مورد بررسی، اعضای مرتبط در جلسه شرکت می‌کنند.
تبصره 3: دبیرخانهکارگروه در بنیاد تشکیل می‌شود و وظیفه دریافت درخواست‌ها، ارزیابی اولیه آنها، تطبیق مدارک با مقررات و ارائه نتایج به شورا را برعهده دارد.

مادّه 6: فرایند شناسایی
5ـ1. رئیس بنیاد هر ساله تعداد برگزیدگان هنری را در دو رده «مستعد برتر هنری» و «سرآمد هنری» اعلام می‌کند.
5ـ2. بنیاد اطلاعات مربوط به متقاضیان را گردآوری و سامان‌دهی می‌کند.
5ـ3. کارگروه تخصصی هنری، مستندات دریافتی را با مقررات تطبیق و امتیاز هر یک از متقاضیان را تعیین و به شورای شناسایی اعلام می‌کند.
5ـ4. شورای شناسایی، پس از بررسی نتایج، واجدان شرایط را تعیین و به رئیس بنیاد پیشنهاد می‌کند.
5ـ5. بنیاد بر اساس ظرفیت سالانه، برگزیدگان نهایی را تعیین و معرفی می‌کند.

تبصره 1: متقاضیان از طریق نهادهای هنری یا به صورت فردی می‌توانند در این فرایند وارد شوند.
تبصره 2: برگزیدگان پس از دست‌کم هفت سال از آخرین انتخاب، می‌توانند دوباره در فرایند ارزیابی شرکت کنند. برای این افراد، به‌جز پیشینه تحصیلی و تخصص‌های علمی در زمینه هنر، تنها فعالیت‌های جدیدشان مورد ارزیابی قرار خواهدگرفت.

مادّه 7: پشتیبانی
7ـ1. مستعدان برتر هنری: به منظور هدایت و تسهیل مسیر رشد و ارتقای مستعدان برتر هنری، تسهیلات زیر به نام «جایزه کمال‌الملک»، به‌گرامی­داشت شأن هنری «مرحوم محمد غفاری (کمال‌الملک)»، به آنان اعطا می‌شود:
الف. تسهیلات مادّی برای بهره­مندی از محضر استادان رشته‌های تخصصی هنری
ب. اعتبار مالی برای‌ تأمین‌کمک‌هزینه «خلق آثار هنری»، «راه‌اندازی‌کارگاه‌های هنری»، «عضویت در مجامع هنری داخلی و خارجی»، «خرید آثار هنری»، «شرکت در مجامع هنری داخلی» و سایر موارد مشابه
ج. درنظرگرفتن امتیاز در جدول جایزه­های تحصیلی دانشجویان صاحب استعداد برتر
د. درنظرگرفتن امتیاز در جدول تسهیلات دانش­آموختگان برتر دانشگاهی
هـ . تسهیلات فرهنگی و رفاهی: شامل کمک هزینۀ سفرهای زیارتی،گردش‌گری ملّی، تسهیلات بیمه و مشابه آن

7ـ2. سرآمدان هنری: به‌منظور تکریم سرآمدان هنری و تسهیل مسیر اثرگذاری آنها و الگوسازی از آنان تسهیلات زیر به نام «جایزه شهید آوینی»، به‌گرامی­داشت شأن هنری «شهید سید مرتضی آوینی»، به آنان اعطا می­شود:

الف. اعتبار مالی به‌منظور ارتقای فعالیت­های بدیع هنری، ترویجی، آموزشی و پژوهشی، خلق و انتشار آثار، عضویت در مجامع هنری داخلی و خارجی، شرکت در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های هنری، داخلی و خارجی،کارآفرینی،گسترش‌کارگاه هنری و موارد مشابه
ب. کمک به خرید آثار هنری سرآمدان برای موزه‌ها، نهادها و دستگاه‌های‌کشور
ج. امکان پذیرش سالانه دو هنرجو/ پژوهشگر با استفاده از اعتبارات بنیاد
د. تسهیلات فرهنگی­ و رفاهی: شامل کمک هزینۀ سفرهای زیارتی،گردش‌گری ملّی، تسهیلات مسکن، بیمه و مشابه آن
هـ. اعطای‌ تسهیلات برای استفاده از امکانات فرهنگی و هنری در سطح‌کشور (مانند شرکت در کنسرت‌ها، نمایشگاه‌ها و مشابه آن)
و. تجلیل از طریق شناساندن شخصیت و فعالیت­های سرآمد هنری در مجامع عمومی (از طریق انتشارکتاب یادمان، تهیه فیلم، مصاحبه و مشابه آن)

تبصره: سقف ریالی تسهیلات این مادّه، سالانه از سوی رئیس بنیاد تعیین و با کمک نهادهای مرتبط با موضوع آیین‌نامه اعطا می­شود.

مادّه 8: تصویب و اجرا
این شیوه‌نامه مشتمل بر یک مقدمه، هشت مادّه و سیزده تبصره پس از تأیید شورای شناسایی برگزیدگان هنری به تصویب رئیس بنیاد ملّی نخبگان رسید و جایگزین «شیوه‌نامه شناسایی برگزیدگان هنری‌کشور (موضوع مصوبه رئیس بنیاد ملّی نخبگان در تاریخ 3/8/1390) و «فهرست تسهیلات نخبگان و استعدادهای برتر هنری» (موضوع مصوبه رئیس بنیاد ملّی نخبگان در تاریخ 26/10/1391) می‌شود و تا پایان سال 1396 اجرا و سپس اصلاحات لازم در آن اعمال می‌شود.

جدول 1: معیارها و سنجه‌های شناسایی مستعدان برتر هنری

جدول 2: معیارها و سنجه‌های شناسایی سرآمدان هنری